Er is nogal wat aan de hand in de wereld op dit moment. Althans... op dit moment? Eigenlijk zijn er natuurlijk al jaren allerlei signalen, die velen van ons hebben gemist of niet hebben willen zien. Denk dan in Nederland bijvoorbeeld aan toenemende stress, burn-outs, maar ook de steeds verdere polarisatie en protesten, warme winters en nog warmere zomers. Internationaal zien we steeds duidelijker dat het klimaatprobleem toch echt niet meer te ontkennen valt, laat staan de wereldwijde honger en enorme stromen vluchtelingen van de afgelopen jaren. Kortom er is al een tijdje heel veel aan de hand. Waarom zou het nu ineens anders kunnen?
De huidige Coronacrisis heeft bij velen geleid tot meer besef. Waarom? Omdat we even stilgezet zijn. Door het thuiswerken of zelfs helemaal niet meer kunnen werken, zijn velen van ons zich niet alleen bewuster geworden van de wereld om zich heen, maar zijn we ook ons eigen leven eens onder de loep gaan nemen. Dat is goed nieuws, maar ook slechts een begin. Pas wanneer we actie koppelen aan bewustzijn, verandert er ook echt iets. Hoe? De oplossing voor een mooiere wereld ligt in minder!
1 - Minder groei, leidt tot meer waardevol resultaat. Het klinkt misschien niet direct als een oplossing of een aantrekkelijk beeld. Maar toch zal het wel de realiteit moeten zijn, wanneer we een stap willen maken naar een daadwerkelijk socialere- en duurzamere wereld. De afgelopen decennia hebben alleen maar in het teken gestaan van groei. Steeds meer en steeds sneller. En dat alles om een gelukkig en zorgeloos leven en een betere toekomst te bewerkstelligen. Maar zeg nu eens eerlijk... is het echt beter? Zijn we met z'n allen echt zoveel gelukkiger? Wanneer we kijken naar de grote hoeveelheid mensen die op dit moment met burn-out- en depressieklachten rondlopen, dan lijkt het er niet echt op. Wanneer we dan vervolgens kijken naar de twintigers, de nieuwe generatie werknemers en ondernemers, dan zijn de cijfers nog zorgwekkender. Ruim 1 op de 5 twintigers heeft in meer of mindere maten last van burn-out klachten. Dat is gewoon teveel. Maar wat heeft dit alles te maken met groei? Door onze constante drang naar groei is het nooit genoeg. Hoeveel ik vandaag ook heb, de angst dat het morgen, volgend jaar of later als ik met pensioen ga, te weinig is, blijft altijd toch ergens pushen. Wanneer je het op deze manier bekijkt, dan kan je eigenlijk zeggen dat we niet zozeer bezig zijn met het creëren van iets waardevols, maar meer met het vermijden van wat we vooral niet willen... tekort. Wanneer jouw doelen doordrongen zijn van het vermijden van een rampscenario, dan is het nooit genoeg, want je kan altijd nog een beetje verder weg van waar je niet wilt zijn. Je kan dan nooit aankomen op bestemming, omdat er simpelweg geen bestemming is. Daarom is steeds maar blijven groeien niet het antwoord. Het antwoord is weten wanneer het genoeg is. Dit kan uiteraard per mens verschillend zijn. Vervolgens mag de focus verlegd worden naar wat je wilt creëren, de bijdrage die je wilt leveren. Uiteraard gaat dit dan ten kosten van verdere groei van jouw onderneming of carrière, maar dat is niet erg. Wanneer je voldoende haalt uit jouw werk om jouw bijdrage te kunnen leveren en ontspannen te kunnen leven, zoals dat bij jou past, dan heb je de maximale vervulling gehaald uit materieel succes, die eruit te halen valt. Dan mag de focus naar impact in plaats van nog meer geld verdienen of nog meer groeien. Simpel gezegd komt het op het volgende neer... om een mooiere wereld te kunnen creëren moet groei plaats maken voor balans... Een mooiere wereld kost geld, daar komen we niet onderuit.
2 - Minder nodig hebben leidt tot meer rijkdom. Ik heb het dan niet over leven als een monnik. Niet dat daar iets mis mee is. Ik denk dat het voor velen van ons, inclusief mijzelf, een leerzame ervaring zou kunnen zijn. Met minder nodig hebben bedoel ik vooral volledig tevreden zijn met wat er nu al is. Dat je niet eerst nog bepaalde doelen moet bereiken of bepaalde spullen moet hebben, voordat je tevreden kan zijn met jezelf en jouw leven. Daar is ook een mooie link te maken met het onnodig consumeren. Want waarom kopen we zoveel spullen die we eigenlijk niet nodig hebben? Het is uiteraard heel makkelijk om de marketingguru's de schuld te geven, maar wanneer wij volledig happy zouden zijn met onszelf en ons bezit, dan hadden ze veel minder vat op ons. Daarom speelt bewustzijnsontwikkeling een heel belangrijk rol bij het oplossen van allerlei tekorten in de wereld. Want waarom willen we deze spullen, dit huis of die auto nu werkelijk hebben? Omdat het ons een bepaald gevoel geeft. Een gevoel van waarde, succes of misschien ontspanning. Het ding moet ons gelukkig maken, omdat we zelf vaak niet meer weten hoe dat nog moet, puur vanuit onszelf. Daar ligt dan ook de uitdaging. Ik weet dat wanneer ik ineens een nieuwe TV wil en mezelf ga overtuigen van het nut ervan, dat er iets anders aan de hand is. Misschien voel ik me even wat minder zeker of succesvol? Dan is het makkelijker om in de buitenwereld een snelle oplossing te zoeken, dan innerlijk aan de slag te gaan. Toch ligt alleen daar het duurzame antwoord.
3 - Minder werken, leidt tot duurzamere resultaten. Maar dat kan toch niet zomaar, want hoe krijg ik alles dan af? Moet alles wel af? Is alles wat je doet wel zo nuttig? Ben je niet gewoon met veel te veel tegelijk bezig? Heb je wel voldoende focus? Wil je het echt, of wil je het willen? Allemaal vragen die we onszelf zo vaak mogelijk moeten stellen als we het druk hebben. Want waar is het allemaal goed voor? Kijk, als je het nu iedere dag heel druk hebt en de ene na de andere nieuwe Tesla ontwikkelt, samen met jouw team, dan heb je een resultaat wat het misschien de moeite waard maakt. Maar velen van ons zijn altijd met van alles bezig, zonder te weten hoe dit nu exact bijdraagt aan het realiseren van onze doelen. Wat wil jij bereiken? Wat is jouw bijdrage aan iets groters dan alleen jouw eigen geluk? Wanneer je het antwoord op deze vragen weet, dan kan je veel eenvoudiger keuzes maken. Want meestal creëren we onze eigen druk, door heel veel te starten en weinig af te maken. Veel te zaaien en te weinig te oogsten. Wat nu als je van jezelf nog maar maximaal 40 uur per week mocht werken? Heb je ze er op donderdagavond al opzitten? Dan ben je klaar voor de week. Dit dwingt je om keuzes te maken, los te laten en te focussen op wat er werkelijk toe doet. Probeer het maar eens... de kans is groot dat je uiteindelijk meer voor elkaar krijgt.
4 - Minder doen, leidt tot een betere benutting van jouw talenten. We zijn als mens niet gemaakt om het alleen te doen, maar toch doen we vaak veel zelf. Het nadeel hiervan is dat we daardoor ook veel tijd besteden aan activiteiten waar we eigenlijk niet zo goed in zijn. Dat is jammer, want zo gaat een groot deel van jouw talenten en dus jouw positieve impact verloren. Daarom moeten we meer samenwerken. Maar dat vraagt om vertrouwen. Als ik mijn werk deel met jou, is er dan nog wel genoeg werk voor mij? Als jij ook een deel van jouw werk deelt met mij wel. Naast vertrouwen vraagt het ook om een stukje nederigheid. Want om je te kunnen focussen op een of twee dingen waar je heel goed in bent, moet je ook toegeven dat je op de andere gebieden minder excelleert. Ben jij dan nog wel goed genoeg? Ik denk van wel. Er zijn maar weinig dingen in ons werk zo vervullend als ergens echt heel goed in zijn en juist daarvoor gewaardeerd worden. Dan moet je wel eerst vooral zelf jouw goede en minder goede punten kunnen waarderen. Alleen zo kunnen we met z'n allen samen veel meer bereiken, door veel minder te doen. Maar dan moeten we het wel samen, met elkaar en voor elkaar doen.
5 - Minder denken, leidt tot betere ideeën en keuzes. We denken met z'n allen heel wat af. Maar leidt het ook altijd ergens toe? Eigenlijk kunnen we stellen dat wie denkt, ook stress heeft. Wanneer we denken, dan zijn we niet ontspannen. We zijn niet in het hier en nu, maar bezig met het verleden en de toekomst. We zijn bezig met angsten en dromen. Een ding is echter zeker... we zijn het dan niet aan het doen. En enkel door te doen krijgen we resultaat. Wanneer we vooral aan het denken zijn, dan hebben we dus al een gebrek aan ontspanning en dus stress. We investeren vervolgens een hoop energie in het denken over verleden en toekomst, maar we krijgen geen energie terug door het bereiken van een resultaat. Zo wordt je nog een beetje minder ontspannen, ga je nog meer denken en zo herhaalt de cirkel zich. Ik hoef je denk ik niet uit te leggen waar deze cirkel eindigt. Daarom is minder denken een van de voornaamste wegen naar een fijner, impactvoller en duurzamer leven. Het is niet makkelijk, maar zeker de moeite waard. Probeer daarom eens wat vaker de stilte op te zoeken, prikkels weg te nemen of juist jouw gedachten op papier te zetten. Wanneer je veel denkt, vertraag dan. Ga even zitten en kijk wat er nu werkelijk prioriteit heeft, maak een keuze en kom vervolgens in de actie. Dan hoef je niet meer enorm in te spannen om te mogen ontspannen... dan lever je de inspanning vanuit ontspanning. Dat kost veel minder energie en levert veel meer op.
6 - Minder oordelen, leidt tot meer verbinding. Zoals ik in de inleiding al met je deelde leven we in een wereld vol polarisatie. Online vliegen mensen elkaar aan en verklaren elkaar voor van alles, wat ik hier om beschaafdheidsredenen niet ga opschrijven. Oordelen gaat heel makkelijk. Voor je het weet vind je iets van iemand en is het moeilijk om die aanname nog uit je hoofd te krijgen. Voor je het weet neem je een bepaalde waarheid aan en is het niet zo makkelijk meer om nog anders te denken. Maar hoe doe je dat dan, minder oordelen? Het antwoord is eigenlijk simpel... door meer vragen te stellen? Zolang je open, nieuwsgierige en niet suggestieve vragen stelt, heb jij jouw finale oordeel nog uitgesteld. Je probeert je te verdiepen in andere mensen en standpunten en voegt informatie toe aan wat je al weet of denkt te weten. Wanneer je daar vervolgens de non-dualistische wijsheid aan toevoegt dat we eigenlijk helemaal niets, maar dan ook echt niets volledig zeker weten, dan kan je dus altijd vragen blijven stellen. Dan blijf je openstaan en dus ook leren. Want de persoon die alles al weet, die leert niets meer. En in een wereld die zo snel verandert als de onze, loop je dan binnen een dag al achter.
7 - Minder ego, leidt tot meer jezelf kunnen zijn. Een ander woord voor ego is de ik-perceptie. Dat betekent zoveel als wie je denkt te moeten zijn, om aan de verwachtingen die jijzelf en anderen van jou hebben, te kunnen voldoen. Een ego is dus iets wat iedereen heeft. We hebben allemaal een opvoeding gehad en zijn allemaal wel ergens in ons leven afgewezen of gekwetst. Door deze ervaringen wordt ons ego gevormd. Ons ego is in essentie niets meer dan pijn vermijdend en plezier zoekend. Vooral het vermijden van pijn is hierin prioriteit nummer één. Daarom passen we ons aan. Dit doen we vaak niet bewust. Een groot deel van onze eigen interne overtuigingen passen eigenlijk helemaal niet bij wie we werkelijk zijn of wat we willen bereiken in het leven. Je hebt ze onbewust aangeleerd om geaccepteerd te worden. Daarom heerst er zoveel angst en onbegrip in de wereld. Daarom doen mensen zichzelf en anderen pijn. Daarom is het zo belangrijk dat we stukje bij beetje steeds meer onszelf durven zijn. Daarom is het belangrijk dat we dicht genoeg bij onszelf komen om minder afhankelijk te zijn van de oordelen van anderen en onszelf goed genoeg te vinden zoals we zijn. Dan verliest het ego zijn macht en kan de transitie naar een liefdevolle en veilige wereld beginnen.
Zo zie je dat juist minder uiteindelijk leidt tot heel veel meer. Maar voor dat we die diepgang en vervulling mogen ervaren, moeten we wel eerst een offer brengen. Een offer van minder. Een offer van bereidheid om te groeien en te leren. Dan staan we open naar elkaar en onze werkelijke zelf. Daarom is minder wat mij betreft alles wat de wereld de komende jaren nodig heeft.
Een mooiere wereld ontstaat niet vanzelf. Het gaat ook niet om grote massale veranderingen. De wereld wordt steeds een stapje mooier, per mens waarvan het hart geopend wordt en daardoor haar eigen bestemming vindt. Het is mijn streven om daar een bescheiden, maar voelbare bijdrage aan te leveren. En waar kan ik dan beter beginnen dan bij de jongste generatie werkenden, de twintigers. Juist jullie mogen nog veel ontdekken en je plek innemen. Daarom doe ik wat ik doe.